Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΤΙΧΟΥΑΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΒΛΕΠΕΙΣ ΣΤΟ ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ. ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ, ΤΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ TECH GIANTS, ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΑΤΙΝ ΤΖΑΖ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΟΛΕΜΟΣ.
Το 2006, ο πρόεδρος του Μεξικού, Φελίπε Καλδερόν, κήρυξε τον πόλεμο στα καρτέλ και έβγαλε μία μεραρχία Ειδικών Δυνάμενων του Στρατού στους δρόμους για να ανακαταλάβει την πόλη. Δύο χρόνια μετά έγινε η μεγάλη εκκαθάριση με τη σύλληψη 242 εγκεφάλων της μαφίας και 24 χιλιάδων μικρομεσαίων στελεχών. Μάταια. Το έγκλημα άλλαξε πρόσωπο και την ίδια χρονιά καταγράφηκαν 500 απαγωγές. Ένα χρόνο μετά, τον Ιανουάριο του 2009, οι Ειδικές Δυνάμεις έκαναν έφοδο στο σπίτι του Τεοδόρο Γκαρσία Σιμεντάλ, του εγκέφαλου των απαγωγών, και έμειναν σύξυλοι. Ο Τεό ή αλλιώς «Τρία Γράμματα», διέφυγε αλλά η πισίνα του ήταν γεμάτη πτώματα καμένα με ποτάσα. Το πρωτοπαλίκαρο του, ο Σαντιάγο Μέζα Λόπεζ, έκανε ακριβώς αυτή τη δουλειά. Το παρατσούκλι του ήταν ο «Ποζολέρο», μια αναφορά στη γνωστή παραδοσιακή μεξικάνικη σούπα. Μήπως, τυχόν, έχεις δει το «Breaking Bad»;Στην Τιχουάνα η φρίκη δεν έχει τέλος. Μια καλή μέρα έχει μια εκτέλεση εξ επαφής και πέταγμα του πτώματος σε ένα χαντάκι. Μια «μέτρια» μέρα έχει πτώματα στην παραλία, αποκεφαλισμένα με πριόνι. Η διακίνηση των «αγαθών» της περιοχής, της μαριχουάνας και της κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης, γίνεται με τα εκατοντάδες τούνελ που έχουν σκαφτεί τις τελευταίες δεκαετίες. Οι ανταλλαγές πυροβολισμών στους δρόμους, οι περαστικοί που σκύβουν τα κεφάλια και προσπαθούν να κρυφτούν πίσω από τα αυτοκίνητα είναι μια συνηθισμένη μέρα. Η πόλη είναι ένας συνοριακός σταθμός που διασχίζουν τουλάχιστον 350 χιλιάδες άνθρωποι ημερησίως. Οι φιλήσυχοι πολίτες θα γίνουν εργάτες στις μακιλαδόρες, τα εργοστάσια συναρμολόγησης με τις τριτοκοσμικές συνθήκες και τους μισθούς σκλάβων. Οι γυναίκες που δεν γεννήθηκαν νοικοκυρές θα γίνουν πόρνες ή οικιακές βοηθοί στην άλλη πλευρά του φράχτη. Και οι άντρες θα ψάξουν το αμερικάνικο όνειρο ή θα μπουν στο οργανωμένο έγκλημα που, ναι μεν, εδράζεται στις φαβέλες αλλά φτάνει μέχρι τους δρόμους και τα καφέ που συχνάζουν προγραμματιστές, γραφίστες και νεαροί επαγγελματίες.
Οι πρώην
Πριν τον «πόλεμο», κουμάντο στην Τιχουάνα, έκανε το Καρτέλ Αρεγιάνο Φέλιξ. Ο πανίσχυρος Μιγκέλ Άνχελ Φέλιξ Γκαγιάρδο, όμως, είναι ένας από τους πρώτους στόχους, συλ- λαμβάνεται και εκεί δημιουργείται ένα μεγάλο κενό εξουσίας. Η αρχηγία περνάει υποχρεωτικά στην νεότερη γενιά, τους γιους και τα ανίψια του Γκαγιάρδο. Ο Μπένχαμιν Αρεγιάνο γίνεται το «κεφάλι», ο Ραμόν το πιστόλι, και η Ενεντίνα η λογίστρια. Ο νεποτισμός, όμως, κο- στίζει. Ένας τυχαίος τσαμπουκάς του Ραμόν με έναν αστυνομικό καταλήγει σε ανταλλαγή πυροβολισμών και οι δύο πέφτουν νεκροί. Ο Μπένχαμιν αυτοεξορίζεται στην Puebla για να αποφύγει την σύλληψη και ο Γκαγιάρδο «ευλογεί» την μεταφορά της εξουσίας στον μικρότερο Φρανσίσκο. Εδώ είναι που τα πράγματα αποκτούν ενδιαφέρον. Το οικογενειακό κομμάτι του Αρεγιάνο Φέλιξ και το επιχειρησιακό που τελεί υπό τη διοίκηση του Χοακίν Γκουζμάν δεν καταφέρνουν να τα βρουν. Ο περιβόητος, πλέον, Ελ Τσάπο ανοίγει το δικό του μαγαζί, το Καρτέλ της Σιναλόα με ιδιαίτερη μάλιστα επιτυχία. Και σόι πάει το βασίλειο. Η αστυνομία συλλαμβάνει τον Φρανσίσκο, τα σκήπτρα περνάνε στον Εδουάρδο, ο Εδουάρδο συλλαμβάνεται, αναλαμβάνει για λίγο η Ενεντίνα και αναθέτει την αρχηγία στον γιο της, Φερνάνδο Σάντσεζ. Σύμφωνα με όσα είναι γνωστά, αρχηγός του Καρτέλ Τιχουάνα, που, όμως, δεν έχει την ίδια ισχύ είναι ο Λουίζ Φερνάντο Σάντσεζ Αρεγιάννο.
Από το καρτέλ του Αρεγιάνο Φέλιξ ξεπηδά- ει και η φράξια του Ελ Τεό. Η πόλη είχε γίνει κέντρο συναρμολόγησης ηλεκτρονικών και τα στελέχη με τα κοστούμια ήταν ένας πολύ προσοδοφόρος στόχος. Γιατί να ανταγωνίζεσαι σε μια κορεσμένη αγορά όταν μπορείς να δημιουργήσεις μια καινούρια; Απαγωγές σε ασύλληπτη κλίμακα, διακίνηση ναρκωτικών και πόλεμος μεταξύ των Ειδικών Δυνάμεων του Στρατού και των καρτέλ. Αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ο Τεό είναι αθυρόστομος, προκαλεί και αμφισβητεί ανοιχτά τον Φερνάντο ή «Μηχανικό», όπως ήταν τον παρατσούκλι του. Σε μια συνάντηση για να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα μιλάνε τα όπλα. 15 νεκροί από την πλευρά του Τεό αλλά ο Τεό πάλι γλυτώνει. Και τότε ξεκινάει ο άλλος πόλεμος, αυτός μεταξύ των καρτέλ. Εδώ είναι τα αποκεφαλισμένα πτώματα, τα ναρκομηνύματα (ανορθόγραφες προειδοποιήσεις κρεμασμένες σε πτώματα) και οι ακρωτηριασμοί .
Η άλλη Τιχουάνα
H αλήθεια για την Τιχουάνα βρίσκεται στη Wikipedia. Η πόλη έχει ένα από τα πιο εξελιγμένα συστήματα διαχείρισης υγρών αποβλήτων, πανεπιστήμιο, στάδια, επαγγελματικό αθλητισμό, σύγχρονη τέχνη, αρχιτεκτονική, και απευθείας αεροπορική σύνδεση με Τόκιο και Σανγκάη. Αλλά στην ίδια σελίδα θα βρεις και μια πολύ διακριτική αναφορά για τον σεξοτουρισμό, τον τζόγο, την παραγωγή μεθαμφεταμινών και τη διακίνηση κάθε είδους ναρκωτικών. Η ιστορία έχει παίξει και αυτή το ρόλο της. Τα γνωστά: Ιθαγενείς πληθυσμοί συναντούν Ισπανούς κατακτητές, χάνουν, και ακολουθεί εποικισμός. Στον πόλεμο του 1848, το Μεξικό χάνει όλη την Άλτα Καλιφόρνια και μια γραμμή χωρίζει την κοιλάδα στα δύο. Κάποιες ισπανόφωνες οικογένειες μετακομίζουν στην Μεξικανική πλευρά των συνόρων, κάποιες παραμένουν στην Αμερικανική. Όταν η Αμερική ζει το όνειρο, η Τιχουάνα γίνεται συνοριακός σταθμός. Κάποιοι περνάνε με χαρτιά, κάποιοι παράνομα, και κάποια στιγμή, όχι πολύ παλιά, χτίζεται ο φράχτης με τα σύρματα και τις λαμαρίνες. Το αμερικάνικο μισό είναι το Σαν Ντιέγκο. Η Τιχουάνα είναι ο φτωχός συγγενής. Αλλά η θέση της, την κάνει περιζήτητη από όλα τα καρτέλ που κάνουν στρατηγικές συμμαχίες λες και είναι πολυεθνικές. Το Καρτέλ Αρεγιάνο Φέλιξ συμμαχεί με το Καρτέλ του Κόλπου σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει την επιρροή του Καρτέλ της Σιναλόα. Ο Γκουζμάν, όμως, συμμαχεί με το Καρτέλ της Χουάρεζ, της άλλης πόλης των συνόρων, και αναδεικνύεται στην κορυφή του εμπορίου ναρκωτικών παγκοσμίως.
Ο (Ελ) Τσάπο
Τα πάντα στην παιδική ηλικία του «κοντούλη» Χοακίν Γκουζμάν Λοέρα, έδειχναν ότι θα κάνει καριέρα στο έγκλημα. Το χωριό του στην Γκουανταλαχάρα δεν είχε, παρά μόνο εποχιακούς δασκάλους, ο πατέρας του ήταν μικροπαραγωγός και μικροδιακινητής ναρκωτικών. Τζογαδόρος και πότης, τα λεφτά του στις πόρνες, έδερνε τα παιδιά του, έδερνε τον μικρόσωμο Χοακίν. Ο Χοακίν δεν γνώρισε στοργή, δεν κατάλαβε ποτέ τη σημασία της λέξης. Μια άλλη λέξη που δεν κατάλαβε ποτέ ήταν η υποχώρηση. Αν και ο μικρότερος, πάντα τα έβαζε με τον πατέρα του για να προστατέψει τα υπόλοιπα αδέρφια του. Με αυτά τα «εφόδια», ο Γκουζμάν βρέθηκε στο Καρτέλ της Γκουανταλαχάρα και πολύ γρήγορα κέρδισε την εύνοια του Γκαγιάρδο. Ό,τι μπόι του έλειπε, το είχε σε ψυχή. Ήταν έτοιμος να κάνει αυτό που οι άλλοι δίσταζαν. Απλά πράγματα: Αν το φορτίο πέσει στα χέρια της αστυνομίας, ο υπεύθυνος της μεταφοράς θα πεθάνει. Αν το φορτίο αργήσει, ο υπεύθυνος θα πεθάνει. Αν το φορτίο κλαπεί, ο υπεύθυνος θα πεθάνει. Στη βάρδια του Γκουζμάν, όλοι έτρεχαν για τη ζωή τους. Η επιχειρησιακή αρτιότητα του Καρτέλ Σιναλόα και η γρήγορη επιτυχία του ήταν, μάλλον, αναμενόμενη για τους γνώστες.
Ο Γκουζμάν, όμως, δεν είναι ένας απλός βαρόνος, υπήρξε την ίδια στιγμή ένας –κατά Forbes- από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στον κόσμο με περιουσία της τάξης των δις δολαρίων, πιο πλούσιος και πιο ισχυρός από τον Εσκομπάρ και την ίδια στιγμή στόχος όλων των ομοσπονδιακών αρχών των ΗΠΑ. Πως; Σε ώριμη πια ηλικία, ο Γκουζμάν αντιλαμβάνεται ότι τα πιστολίδια και οι αποκεφαλισμοί ήταν πολύ μικρά για εκείνο. Τις δύο προηγούμενες δεκαετίες, τα λεφτά ήταν στην κόκα. Τα πλοκά- μια του Γκουζμάν απλώθηκαν στην Κολομβία που έψαχνε ασφαλή και αποτελεσματική δια- κίνηση του προϊόντος στις ΗΠΑ. Ο καλύτερος υποψήφιος για τη δουλειά ήταν ο Ελ Τσάπο. Τα νούμερα δεν λένε πάντα την αλήθεια αλλά η περίπτωση του Χοακίν, ξεχωρίζει: 4 δισεκατομμύρια δολάρια περιουσία, τουλάχιστον 4 σύζυγοι, τουλάχιστον 10 παιδιά, 3 συλλήψεις, 2 αποδράσεις. Ο Τσάπο ήθελε να γίνει ταινία στο Χόλιγουντ, αλλά ήθελε να τον υποδυθεί όποιος κι όποιος. Μόνο ένας Σον Πεν θα μπορούσε να τον μελετήσει και να τον αποδώσει σωστά.
Οι Σικάριος, οι αποκεφαλισμοί και τα ναρκομηνύματα
Σικάριος δεν γεννιέσαι, γίνεσαι. Μικρά παιδιά, όπως ο Ρομπέρτο, στρατολογούνται σε μικρή ηλικία και μεταφέρονται σε ράντσα της περιοχής για εκπαίδευση. Στην αρχή απασχολούνται σε αγροτικές δουλειές, μαθαίνουν να αρμέγουν και να φτιάχνουν τυρί, αργότερα γυμνάζονται και αργότερα εκπαιδεύονται στα όπλα. Στα 14, ο Ρομπέρτο ήταν έτοιμος για μια νέα ζωή, για την πρώτη του αποστολή. Ήξερε να λύνει και να δένει 45άρια, 9άρια, πολεμικά τυφέκια, ακόμα και αντιαεροπορικά με διόπτρα. Η απαγωγή θα γινόταν σε ένα μαγαζί που σύχναζε ο στόχος. Μετά θα ακολουθούσε η εκτέλεση. «Τότε, κατάλαβα ότι θα μπορούσα να κάνω αυτή τη δουλειά,» λέει ο Ρομπέρτο. Μετά ήρθαν κι άλλες αποστολές, και άλλες απαγωγές και άλλες δολοφονίας. «Προγραμμάτιζα τα πάντα με μυστικότητα. Κάλυπτα το πρόσωπο μου, έπαιρνα ένα μαχαίρι, έφτανα και εκτελούσα το θύμα.» Σύμφωνα με το Ρομπέρ- το, για κάθε εκτέλεση οι Σικάριος πληρώνονται 2 χιλιάδες δολάρια και μία βίζιτα σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο. Αλλά μετά ήταν μόνοι τους. Οι περισσότεροι φίλοι του κατέληξαν νεκροί. Ο Ρομπέρτο έκανε 18 χρόνια φυλακή και τώρα δουλεύει στη λαχαναγορά της πόλης. Κάποια στιγμή θέλει να γράψει ένα βιβλίο. Στον κόσμο των καρτέλ, όμως, η κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη, το ναρκωτικό που είδες στο Breaking Bad, και οι δολοφονίες πάνε χέρι χέρι. Ο Ρομπέρτο έκανε crystal για να σκοτώνει, και σκότωνε για να αγοράσει crystal. «Έτσι, ήταν η γειτονιά μου. Το να κλέβω ήταν για μένα λογικό. Και το να αφαιρώ τη ζωή των άλλων.»
Ασήμι και μολύβι
Είναι δύσκολο να ξέρεις ακριβώς γίνεται σήμερα στην Τιχουάνα. Από την κήρυξη του πολέμου μέχρι σήμερα έχουν δολοφονηθεί τουλάχιστον 80 δημοσιογράφοι για τα γραπτά τους. Οι γυναίκες δημοσιογράφοι την έχουν ακόμα πιο δύσκολα αφού είναι εύκολοι στόχοι. Οι ξυλοδαρμοί, οι σεξουαλικές επιθέσεις που καταγράφονται με κάμερα και το επακόλουθο διαδικτυακό bullying είναι ενδεικτικά του τι σημαίνει καριέρα δημοσιογράφου στο Μεξικό. Η τραμπούκα γίνεται ακόμα και στις ακριβές περιοχές. Το σίγουρο είναι ότι ο πόλεμος οδήγησε σε περισσότερο αίμα, και ο Καλδερόν αποφάσισε να αφήσει την αστυνομία να επαναφέρει την τάξη. Με τον τρόπο της. Σε μια άτυπη συμφωνία αποφασίστηκε ότι θα αποσυρθεί ο στρατός, η αστυνομία θα ανακτήσει το ρόλο της και η διαφθορά θα ξαναγίνει νόμος. Ασήμι και μολύβι. Όποιος δεν καταλαβαίνει με το ασήμι, θα εισπράττει μολύβι. Μπορείς να είσαι αστυνομικός και διακινητής μαζί. Υποτίθεται, ότι τα πράγματα ηρέμησαν όταν ο αστυνομικός διευθυντής της πόλης τα βρήκε με τον Φερνάντο. Μήπως έχεις δει το “Traffic”;