Φωτογραφίες: Τάκης Διαμαντόπουλος
Δεν του άρεσε κανένα άθλημα από αυτά που τον έβαλε να δοκιμάσει ο αστυνομικός πατέρας του για να τον προστατέψει από τα κακά παιδιά με τα μηχανάκια και την αλητεία στις γειτονιές του Πειραιά. Από τις κακές παρέες που λένε. Από το φόβο του πατέρα του κυρίως, έγινε πυγμάχος. Μου κάνει αίσθηση που απαντάει χωρίς κλισέ, χωρίς φόβο για να μην παρερμηνευθούν οι δηλώσεις του. Είναι από τους λίγους που θα ακούσεις να λένε ότι από τύχη βρίσκεται εδώ που είναι. Δεν του άρεσε καν. Δύο σημειώσεις εδώ: Πρώτον, ο έφηβος Βαγγέλης τελείωνε πολύ γρήγορα το διάβασμα του, και αυτό ήταν πρόβλημα για τον πατέρα του που δεν μπορούσε να τον κρατήσει μαντρωμένο με τα μαθήματα. Δεύτερον, είναι κάθετος ότι πυγμάχος γεννιέσαι. «Ο πατέρας μου με πίεσε αρκετά. Με πήγε tae-kwon-do, δεν μου άρεσε. Με πήγε κολύμβηση, δεν μου άρεσε. Οι προπονητές έλεγαν ότι μπορούσα, αλλά εμένα δεν μου άρεσαν. Τελικά με πήγε μποξ και μου είπε “ή αυτό ή μέσα στο σπίτι”. Μετά από μερικές προπαρασκευαστικές εβδομάδες “wax on – wax off”, όπως λέει και ο ίδιος, ο δάσκαλός του τον έβαλε πρώτη φορά σε ρινγκ με έναν πιο έμπειρο αθλητή. Ο Παπουτσάκης έμεινε πάνω στο ρινγκ, πάλεψε και πέρασε αρκετά χτυπήματα. Ήταν τόσο θετική αυτή η εμπειρία που αποφάσισε να μείνει στην πυγμαχία.
TO ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ
«Ο πρώτος μου τελικός ήταν το 1999» λέει ο Παπουτσάκης. «Τον περίμενα πως και πως, έλεγα “έχεις φάει ώρες ατέλειωτες στο γυμναστήριο, έχεις φάει τόσο ξύλο, τόση πίεση από τον δάσκαλο σου, τόση ταλαιπωρία, πρέπει να τα δώσεις όλα”. Ανέβηκα χωρίς άγχος με μία μόνο σκέψη: νίκη. Σε ένα λεπτό είχα κερδίσει. Ο διαιτητής διέκοψε τον αγώνα λόγω δικής μου πυγμαχικής ανωτερότητας και έσωσε τον αντίπαλο από σίγουρο νοκ-άουτ. Πήγα στον προπονητή μου χαρούμενος και του είπα “τα καταφέραμε” και εκείνος μου απάντησε “Βαγγέλη μου, εσύ τα κατάφερες, εγώ απλά σε κοίταζα”. Ήταν μια από τις πιο έντονες στιγμές της ζωής μου. Όμως η πυγμαχία δεν είναι μόνο χαρές αλλά και ήττες. Αυτές σου μαθαίνουν περισσότερα πράγματα, γιατί σε ταπεινώνουν, σου δείχνουν πως είσαι άνθρωπος και όχι θεός, ότι πάντα υπάρχει καλύτερος από εσένα.
… ΔΕΝ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΜΕ ΕΝΑ ΖΕΥΓΑΡΙ ΓΑΝΤΙΑ, ΔΕΝ ΕΙΔΕ ΤΟΝ «ΡΟΚΙ» ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ, ΑΛΛΑ ΚΟΛΛΗΣΕ ΜΕ ΤΟ ΑΘΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΥΓΜΑΧΙΑΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ
Έτσι στον τελικό του Πανευρωπαϊκού του 2000, ήρθα αντιμέτωπος με τη Ρωσική σχολή πυγμαχίας. “Φαβορί” λέγανε όλοι, “ταλέντο” και τα γνωστά. Δε με ενδιέφερε, όμως, είχα φτάσει στον τελικό από το πουθενά, τραυματισμένος από τροχαίο που είχα πριν μήνες, με ραγισμένο πόδι, και πετώντας έξω προηγούμενους πρωταθλητές Ευρώπης. Έτσι είπα “πάμε να δούμε τι μπορούμε να καταφέρουμε”. Στον πρώτο γύρο με τελείωσε γρήγορα και επαγγελματικά, ούτε εγώ δεν κατάλαβα πως έγινε. Πραγματικά, εκεί είδα πως ένα σωστά οργανωμένο κράτος, με σωστή βάση στον αθλητισμό, και με αθλητική παιδεία, μπορεί να τα καταφέρει σχεδόν τα πάντα. Με δουλειά, ενότητα και σωστή οργάνωση. Και αυτό το υιοθέτησα κι εγώ τώρα που είμαι προπονητής. Για να κάνεις ένα παιδί πυγμάχο χρειάζεται ψυχή μαχητή, πειθαρχεία καταδρομέα και ταπεινότητα. Στη σημερινή Ελλάδα, δυστυχώς αυτά τα ξεχάσαμε!».
ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΠΥΓΜΑΧΟ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΨΥΧΗ ΜΑΧΗΤΗ, ΠΕΙΘΑΡΧΕΙΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΑ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΕΝΤΟΡΑ
Ο Βαγγέλης είναι πλέον δάσκαλος, κάτι που στους νόμους των πολεμικών τεχνών είναι πολύ σημαντικό, πιο σημαντικό, ίσως, και από τον πατέρα. Σε όλη τη συνέντευξη, ο Παπουτσάκης διέκοψε μόνο για να μιλήσει με το δικό του μαθητή και προτεζέ. Τον φωνάζει κοντά του, του μιλάει για να δει σε τι κατάσταση είναι ψυχολογικά, τον κοιτάει στα μάτια, τον ρωτάει αν έφαγε, τσεκάρει τα γάντια του και αφού βεβαιωθεί, τότε τον στέλνει για προπόνηση. Είναι μία σχεδόν τρυφερή στιγμή ανθρωπιάς σε ένα άθλημα που είναι σκληρό και απαιτεί ζοριλίκι. Ο προστατευόμενός του είναι ένας ψιλόλιγνος πιτσιρικάς. Κάνει ζέσταμα και μερικές ασκήσεις. Μετά έχει μάθημα στο ρινγκ. Ο πιτσιρικάς έχει πολύ ταλέντο. Ο σωματότυπός του του επιτρέπει να παίζει σε χαμηλά βάρη και να έχει το πλεονέκτημα της απόστασης. Δεν μιλάει πολύ, δεν τολμάει να κοιτάξει καν το χώρο –όπου περνάνε ωραίες κοπέλες – και καθώς φοράει τη μασέλα στο στόμα, συνεννοείται με τα μάτια. Το βλέμμα του τα λέει όλα. Είναι ο μαθητής του Παπουτσάκη. Μου κάνει εντύπωση που κάθεται και μου μιλάει και δεν ανεβαίνει πάνω να διδάξει τον μικρό που τις ψιλοτρώει εκπαιδευτικά από έναν έμπειρο πυγμάχο. Του ζητάω να μου δείξει πώς προπονεί τον μικρό και τότε αρχίζει το πραγματικό μάθημα. Μοιάζει με κουκλοθέατρο. Ο Παπουτσάκης είναι πίσω από τη σκηνή, το έργο έχει πολύ δράση και αυτός τραβάει τα σκοινάκια. «Δες τώρα,» λέει. «Τι έγινε μικρέ;» φωνάζει. «Ο πιτσιρικάς παίζει στο 40%, δεν παίζει 100% γιατί είναι δύσκολο, αλλά τώρα θα ανέβει, κοίτα» μου λέει και συνεχίζει: «δούλευε μικρέ, δούλευε, πρώτος εσύ» στον εκκολαπτόμενο πρωταθλητή, «κοίτα πως ανεβαίνει» σε μένα, «κοντά, αμέσως επίθεση, δούλευε» σε αυτόν. «Είναι σαν τα σκυλιά. Πρέπει να σε ακούει» σε μένα. Μοιάζει λίγο με επίδειξη αλλά δεν είναι. Ο μικρός ακολουθεί οδηγίες, εκτελεί χωρίς αντιλογία. Αν δεν έχει οδηγίες δεν κάνει τίποτα. Στην πραγματικότητα, ο Παπουτσάκης είναι το ρινγκ. Ψυχή, τε και σώματι αν δεις φωτό του Παπουτσάκη με πολύ λιγότερα μυϊκά, δηλαδή αγωνιστικά κιλά.
Η εκ των πραγμάτων προτεζέ του Βαγγέλη είναι η μικρότερη αδερφή του, η Αντωνία. Η Ντονιέτα (το ρωσικό του Αντωνία) είναι το παρατσούκλι της, ταιριάζει και στο παρουσιαστικό της. Ξυρισμένο μαλλί στα πλάγια, ανοιχτά χρώματα τατού. Είναι πιο αποκαλυπτική στη συνέντευξη. «Η σχέση αδερφή – προπονητή είναι δύσκολη. Δε σηκώνει συναισθήματα, πρέπει να είσαι πιο σκληρός. Αν δείξεις λίγο αδυναμία, τότε έχεις χάσει τη μπάλα». Έξω από το γυμναστήριο είναι φίλοι και αδέρφια, αλλά μέσα είναι ακόμα πιο σκληρός, της μιλάει πιο απότομα και την πιέζει στο μάξιμουμ. Την προσέχει ως αδερφός, αλλά την προπονεί σαν προπονητής.
Η ΝΕΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ, Η ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΑΘΛΗΤΩΝ
Το γυμναστήριο του Βαγγέλη Παπουτσάκη είναι στρατηγικά τοποθετημένο στο κέντρο της Καστέλας. Είναι κοντά στον Ολυμπιακό, είναι Πειραιάς, έχει θέα, είναι μοντέρνο. Έχει αυτή τη neo-industrial διακόσμηση με τα mdf, τα γυμνά μπετά, το συνδυασμό του γκρι με το μαύρο, καταλαβαίνεις ότι κάτι πρωτόγονο γίνεται εντός. Ο χώρος φιλοξενεί ένα ρινγκ, που αποτελεί την κεντρική ατραξιόν, ένα δωμάτιο για functional και crosstraining, δεν έχει όργανα όπως ένα παραδοσιακό γυμναστήριο, δεν πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Κάνει ακριβώς αυτό που χρειάζεται. Βάρη για μυϊκή εν- δυνάμωση, functional για core και ισορροπία, προπόνηση πολεμικών τεχνών, αρκετά δυνατή μουσική, ωραίες παρουσίες κατά περίσταση. Το κοινό του είναι μεγαλύτεροι. Αλλά στο ρινγκ ανεβαίνουν μόνο όσοι έχουν σοβαρή σχέση με την πυγμαχία.
«Για να ξεκινήσει κάποιος πυγμαχία δε χρειάζεται τίποτα άλλο από μια αθλητική περιβολή» λέει ο Βαγγέλης. «Γι’ αυτό ήταν πάντα το άθλημα των μαζών. Το κέρδος, σε σχέση με το κόστος της προπόνησης είναι μικρό. Οι γονείς, όμως, είναι αυτοί που πρέπει να είναι σκληροί και δίπλα στα παιδιά τους σε ότι χρειαστούν. Μου λένε “πόσο χρονών να τα φέρω;” και τους απαντάω “φέρε το παιδί σου, αρκεί να είσαι ο σοφέρ του και ο άνθρωπος που θα είναι δίπλα του σε όλα”. Εμένα ο πατέρας μου δεν έλειψε ποτέ από δίπλα μου, από δέκα χρόνων που ξεκίνησα μέχρι και 26 χρόνων που έπαιξα τον τελευταίο μου αγώνα. Ήταν δίπλα μου άσπρος από το άγχος και μου γκρίνιαζε που τον κορόιδευα. Του έλεγα “ηρέμησε θα τα καταφέρουμε όπως πάντα”. Μου έλεγε “κάτσε πρώτα να σου σηκώσουν το χέρι και μετά θα ηρεμήσω”. Οπότε τρία πράγματα να θυμούνται οι γονείς: Πάντα δίπλα στο παιδί, να του παίρνουν ότι χρειάζεται και να μη μιλάνε! Πράγματα δύσκολα για τον Έλληνα γονιό!».