Ο Albert Einstein είχε κάποτε πολύ σοφά πει ότι: «Τα σημαντικά προβλήματα, που αντιμετωπίζουμε δεν μπορούν να λυθούν στο ίδιο επίπεδο σκέψης που βρισκόμασταν όταν τα δημιουργήσαμε». Καθημερινά όλο και πιο συχνά αναρωτιόμαστε τι είναι τελικά η κατάθλιψη και μήπως πάσχουμε απ’ αυτή; Η συζήτηση για την πάθηση μπορεί τα τελευταία χρόνια να έχει απενοχοποιήσει την ψυχική ασθένεια, παρόλα αυτά τα κοινωνικά πρότυπα και τα trends που επιβάλλονται στην εποχή της εικόνας, μπορεί να αποτελέσουν την αφορμή για την εκδήλωση της διαταραχής.
Ποια είναι τα πιο συνήθη συμπτώματα της κατάθλιψης;
Τι είναι η κατάθλιψη; Μήπως έχω κατάθλιψη; Ερωτήσεις και σκέψεις που λίγο πολύ έχουν περάσει από το μυαλό μας κυρίως σε περιόδους που «είμαστε down». Μιλήσαμε με ειδικούς για το θέμα και μας πρόσφεραν απαντήσεις όχι τόσο για να βρεθεί η λύση στο πρόβλημα, αλλά για να μπορέσει κανείς να εντοπίσει αν η κατάθλιψη έχει χτυπήσει την πόρτα του και να μάθει, πώς μπορεί να την αντιμετωπίσει. Υπάρχουν δύο ορισμοί για την κατάθλιψη: Αυτή, που προσδιορίζει ο κόσμος ως στεναχώρια κι αυτή, που ορίζει η επιστήμη ως πάθηση. Αρνητικά αισθήματα θλίψης, στεναχώριας και απογοήτευσης είναι κοινά σ’ όλους τους ανθρώπους. Αισθάνεται κάνεις απογοήτευση μετά από μία αποτυχία ή θλίψη μετά από έναν χωρισμό ή μια απώλεια. Τα αρνητικά αυτά αισθήματα είναι φυσιολογικά και δεν επηρεάζουν σημαντικά τη δυνατότητα ενός ατόμου να ανταποκριθεί στις καθημερινές του υποχρεώσεις.
Ο ψυχίατρος Γιάννης Παπατριανταφύλλου αναφέρει ότι: «Η κατάθλιψη ορίζεται μέσα στον ιατρικό κόσμο ως η ψυχική διαταραχή, που μπορεί να σου δυσκολέψει την καθημερινότητα. Όταν αυτό το αίσθημα της θλίψης, της στεναχώριας, αντί να μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου γίνεται πιο έντονο, εμποδίζοντας τις φυσιολογικές δραστηριότητες της ομαλής ζωής όπως είναι η δουλειά, η διατροφή, ο ύπνος και οι στενές μας σχέσεις τότε είναι πιθανόν να υποφέρουμε από κατάθλιψη και να χρειαζόμαστε τη βοήθεια κάποιου ειδικού για να την αντιμετωπίσουμε. Αυτό που χαρακτηρίζει την κατάθλιψη δεν είναι η παρουσία των αρνητικών αισθημάτων αλλά η μεγάλη ένταση και η μακρά τους διάρκεια».
Η Λία Χακιάμη, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας αναφέρει επίσης ότι: «Μειωμένη όρεξη για δουλειά, έλλειψη ενεργητικότητας, διαρκής αίσθηση κόπωσης, εξάντληση, διαταραχές του ύπνου και της διατροφής, μειωμένη σεξουαλική δραστηριότητα, έλλειψη ελπίδας, ανησυχία και απαισιοδοξία για το μέλλον και μερικές φορές σκέψεις σχετικά με τον θάνατο ακόμη και την αυτοκτονία είναι μερικά από τα συμπτώματα».
Πώς μπορεί ο ασθενής να βοηθήσει τον εαυτό του;
Σε επίπεδο πρόληψης, τι μπορεί να κάνει κάποιος; Οι φίλοι, η οικογένεια και γενικά η επικοινωνία -η ανθρώπινη επαφή, μπορεί να αποτελέσει το πρώτο «pitch stop» πριν την πόρτα ενός ειδικού. «Είναι απαραίτητο ένα υποστηρικτικό δίκτυο γύρω από το άτομο, που εκδηλώνει κατάθλιψη. Η οικογένεια, οι φίλοι μπορεί να παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο. Ίσως γι’ αυτό και στους μοναχικούς ανθρώπους δυσκολεύουν τα πράγματα», αναφέρει χαρακτηριστικά η κα Χακιάμη. Οι ειδικοί συστήνουν να βρίσκει κανείς τον απαραίτητο προσωπικό χρόνο να κάνει τα πράγματα που τον ευχαριστούν, να συναντά έναν φίλο ή ένα κοντινό άνθρωπο ώστε να συζητάει και να μοιράζεται τα προβλήματα του και γενικά να μπορεί να σταματά λίγο τον ξέφρενο ρυθμό της καθημερινότητας. Από την άλλη, επειδή κανένας δεν πρέπει να παίζει τον ρόλο του γιατρού, αν νιώσει κάποιος, ότι δε χρειάζεται απλά τη γνώμη κάποιου, είναι καλό να απευθυνθεί σε έναν ψυχίατρο. Η κα Χακιάμη σε επίπεδο πρόληψης αναφέρει ότι το πιο σημαντικό είναι να μην αφήσει κάποιος την κατάθλιψη στην τύχη της. «Συνήθως το άτομο φτάνει διαλυμένο στον ειδικό είτε γιατί πίστευε, ότι θα του περάσει είτε γιατί δεν είχε τη σωστή καθοδήγηση».
Μπορείς να κάνεις reload;
Φυσικά, η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη βοήθεια ενός ειδικού. Όσο πιο γρήγορα προβεί το άτομο στην αντιμετώπισή της, τόσο λιγότερη ταλαιπωρία, τόσο πιο γρήγορη αντιμετώπιση. Ποτέ δεν είναι ευχάριστος ο τρόπος. Χρειάζεται χρόνο, προσπάθεια και ένα σεβαστό budget από το οικογενειακό ταμείο. Σκοπός είναι μέσα από οποιαδήποτε θεραπεία, να ανασυγκροτήσει το άτομο τις δυνάμεις του και να συνεχίσει τη ζωή του. Κι αυτό, οι ειδικοί λένε ότι είναι τις περισσότερες φορές εφικτό.
