Ο συντομότερος και ασφαλέστερος τρόπος για να αποκτήσεις πολλά χρήματα είναι ή να τα βρεις στην κούνια σου ή να τα παντρευτείς. Είναι όμως και ο πιο αποδοτικός ή ο πιο απολαυστικός; Αν το ταξίδι είναι το ίδιο απολαυστικό με τον τελικό προορισμό, το πόθεν έσχες δεν έχει νόημα μόνο για την Εφορία!
Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΠΩΣ ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ
Μπορεί να φτάσει στην πόρτα σου με ένα τηλεφώνημα απ’ το πλησιέστερο delivery ή να το φτιάξεις μόνος σου. Καμία παρ’ όλ’ αυτά γυναίκα δε θα ανοίξει το ίδιο εκστατικά τα μάτια της, μπροστά σε ένα πιάτο του catering και σε ένα πιάτο που έχεις μαγειρέψει για εκείνη…
Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΠΩΣ ΕΝΑ ΠΕΝΑΛΤΥ ΣΤΟ 90’
Μπορεί να στο χαρίσει ο διαιτητής επειδή φοράς τη «σωστή» φανέλα και μπορεί να το κερδίσεις με την αξία σου ντριμπλάροντας την μισή ομάδα και μην αφήνοντας στην πραγματικότητα καμία άλλη επιλογή στον τερματοφύλακα παρά να σε ανατρέψει. Μπορεί να το αξιοποιήσεις ή να το σπαταλήσεις. Στο βάθος όμως –εσύ τουλάχιστον- θα γνωρίζεις την διαφορά….
Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
Σε πηγαίνει πιο αργά ή πιο γρήγορα εκεί που επιθυμείς να πας, προσδιορίζει την κοινωνική σου θέση –και σε κάποιο βαθμό το πλήθος των δυνητικών συνοδηγών. Μπορείς να το αγοράσεις, να το αποκτήσεις με leasing, είτε να το κλέψεις. Σε κανένα παρ’ όλ’ αυτά εταιρικό αυτοκίνητο δεν μπορείς να βάλεις το όνομα σου στην πινακίδα κυκλοφορίας…Λένε πως όταν κάποτε ο γιος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Βεσπασιανού, παραπονέθηκε στον πατέρα του πως οι τρυφηλοί του φίλοι του ειρωνεύτηκαν επειδή ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων του προέρχονταν από τις κοινόχρηστες τουαλέτες που ο αυτοκράτορας είχε σπείρει σε ολόκληρη την Ρώμη (οι οποίες έκτοτε πήραν το όνομα Βεσπασιασνές), εκείνος του έδωσε μερικά σεστέρσια και των προέτρεψε να τα μυρίσει, για να πειστεί πως τελικά το χρήμα δεν έχει οσμή. Θα μπορούσε παρ’ όλ’ αυτά βάσιμα κανείς να υποψιαστεί πως ο Ωνάσης, η πρώτη γενιά των Ροκφέλερ ή ο Μπίλ Γκέιτς θα μπορούσαν να μυρίσουν σε κάθε τους δολάριο την έξαψη που τους επέφερε η απόκτησή του. Την εγκεφαλική πρόκληση που συνιστούσε το κυνήγι του. Το βασικό χαρακτηριστικό του αυτοδημιούργητου είναι το πάθος να ανέβει. Το βασικό χαρακτηριστικό του κληρονόμου είναι η σύνεση να μην παρασυρθεί. Ο μεν οφείλει να έχει την θέληση ν’ αναρριχηθεί κι ο δε να αντέξει τα ύψη. Ο μεν έχει ανάγκη να κερδίσει. Ο δε αρκεί να μην χάσει. Οι κυνικοί, βέβαια, διατείνονται πως ο πλούτος απεχθάνεται τα ηθικά κατηγορήματα. Και θεωρούν μάλλον απίθανο π.χ. ο εκάστοτε Σουλτάνος του Μπρουνέι (κληρονομικώ δικαίω μεταξύ των πλουσιότερων κληρονόμων του πλανήτη) και ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, να νιώθουν οιονδήποτε φθόνο ο ένας για τον άλλον ή να μην έχουν καμία διάθεση να ανταλλάξουν ζωές και καρέκλες.
Ο Πολ Γκετύ υποστήριζε ότι «αν μπορείς να τα μετρήσεις, σημαίνει ότι έχεις λίγα»…
Κάνοντάς μας, να αμφιβάλλουμε αν το much είναι στ’ αλήθεια «much». Το how έχει σχετική σημασία, καταλήγοντας ότι μόνο το «how much» είναι αυτό που μετράει. Είναι όμως έτσι;
Για τον αυτοδημιούργητο το χρήμα είναι θήραμα που οφείλει να συλλάβει, επιστρατεύοντας ικανότητες και τύχη. Για τον κληρονόμο το χρήμα είναι προνόμιο που οφείλει να διαφυλάξει, να καλλιεργήσει –και ει δυνατόν να πολλαπλασιάσει-0 επιστρατεύοντας ομοίως ικανότητες και τύχη. Υπάρχει όμως κανείς που πιστεύει πως το παραγαδιάρικο έχει την ίδια γεύση με εκείνο της ιχθυοκαλλιέργειας;
Το απλοϊκό αρχέτυπο θέλει τον αυτοδημιούργητο να θυμίζει αρπακτικό και τον κληρονόμο καλοαναθρεμμένο κατοικίδιο. Τον μεν καρχαρία και τον δε δελφίνι. Μπορεί όμως στ’ αλήθεια να φανταστεί τον Φιλίπ Στάρκ ή τους διοπτροφόρους δημιουργούς του Yahoo να κατασπαράζουν ανθρώπους ή να σφυρίζουν εντολές αφανισμού των ανταγωνιστών τους μέσα από σφιγμένα χείλη; Οι αυτοδημιούργητοι μεγιστάνες του 21ου αιώνα μοιάζει να έχουν κάνει αρκετά από τα στοιχεία που θα περίμενε κανείς τους χαρακτηρίζουν outsourcing! Κρατώντας για τον εαυτό τους μόνο την πατρότητα της ιδέας του ενός εκατομμυρίου δολαρίων (για καλημέρα). Στην πραγματικότητα δεν θυμίζουν τον Αριστοτέλη Ωνάση –ή τον ……. Γιάγκο Δράκο- παρά μόνο στον λογαριασμό καταθέσεων. Ίσως γι’ αυτό οι ποικιλώνυμοι millionaires των .com, o Mr. Zara ή οι ανήλικοι εκατομμυριούχοι σχεδιαστές των αμερικανικών νεανικών collection ρούχων (όπως τα teenage millionaires) δεν έχουν στην πραγματικότητα story, ούτε καμία φανταστική –bigger than life- ιδιότητα που να εγείρει πάθη, να σε κάνει να τους μισείς ή να τους θαυμάζεις. Κυκλοφορούν ντυμένοι casual, δίχως trophy girls στο πλευρό τους κι όταν η περίσταση, τους υποχρεώνει να φορέσουν κοστούμι, δύσκολα καταφέρνουν να μην θυμίζουν ασφαλιστές σε εκπαιδευτικό σεμινάριο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ανιέλι έκανε μόδα ακόμα και τον τρόπο που φορούσε το ρολόι του πάνω από το πουκάμισο αλλά κανείς δε θέλει να αποκτήσει γυαλιά όπως ……… . ο cavaliere Μπερλουσκόνι, ο Μπένετον ή ο Ρίτσαρντ Μπάνσον από αυτήν την άποψη δεν μοιάζουν με αναχρονισμό, κάπως σα να γράφεις με πένα την εποχή των blogs. Πιθανότατα πιο σωστό θα ήταν να πει κανείς πως εκείνο που συνεχίζει να ξεχωρίζει τους μεν από τους δε είναι πάνω απ’ όλα η επίγνωση της διαδρομής προς την κορυφή.
Η μόνη περίπτωση που ο κληρονόμος θα μπορέσει να αποκτήσει αντίστοιχη επίγνωση είναι κατρακυλώντας. Κι αυτή η επίγνωση μοιάζει περισσότερο να στοιχειώνει τον ύπνο και την συμπεριφορά όσων δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν μυθικό- μα … απλώς πολύ- πλούτο. Αρκεί συχνά να ξύσει κανείς λίγο την λουστραρισμένη επιφάνεια για να δει να χαίνουν από κάτω της κενά και ανασφάλεις που δεν μπορούν να καλυφθούν αναδρομικά. Όλα τα robusto του κόσμου (και οι Bollinger που στο δρόμο ανακάλυψαν) δεν αρκούν για να τους χαρίσουν την χαριτωμένη ανεμελιά εκείνου που ξέρει –ή τουλάχιστον έτσι πιστεύει- πως υπάρχει μόνιμο δίχτυ ασφαλείας από κάτω.
Ο κληρονόμος έχει την ακράδαντη βεβαιότητα πως υπάρχει πάντοτε αρκετός χρόνος, ο αυτοδημιούργητος πως χτες υπήρχε περισσότερος. Ο μεν επιβραδύνει το βήμα του για να ρουφήξει τις ηδονές της διαδρομής, ο άλλος το επιταχύνει για να μην του ξεφύγει καμία.. Στις ευτυχέστερες των περιπτώσεων ο μεν είναι «charming» ενώ ο δε συναρπαστικός και στις δυστυχέστερες ο μεν κακομαθημένος ενώ ο δε «asshole».
Κανένας κληρονόμος δεν θα ρίσκαρε να φτιάξει στα δεκαπέντε του μία μικρή αυτοκρατορία ηλεκτρονικού porno (αξίας μερικών δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων) όπως ο Μπένζαμιν Κοέν, ούτε θα απαρνιόταν την προοπτική των σπουδών σε κάποιο από τα Πανεπιστήμια της Ivy League, όπως ο Ρίκι Στακόβσκι που ίσα που έβγαλε το Γυμνάσιο μα χάρη στην εταιρεία Water Talkies φιλοδοξεί βάσιμα να έχει βγάλει το πρώτο του δισεκατομμύριο (δολάρια..) στα εικοσιπέντε του. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται εκ πρώτης όψης οι αυτοδημιούργητοι είναι τις περισσότερες φορές πιο large (ενίοτε και επιδειξιομανείς με το χρήμα). Ίσως γιατί δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο της προσωπικότητάς τους, μα τεκμήριο επιτυχίας –άρα οφείλει να φαίνεται κατά το δυνατόν περισσότερο.
Για τον κληρονόμο ενός Chateau Petrus είναι ένα εξαιρετικό κρασί, που οφείλει να καταναλώνεται με φειδώ, για τον αυτοδημιούργητο τρόπαιο, που αν μπορούσε να καρφώσει τον φελλό του στον τοίχο, θα το έκανε.
Ο μύθος θέλει τους μεν να αποστρέφονται (ή ακόμη και να περιφρονούν) τους δε. Η πραγματικότητα παρ’ όλ’ αυτά –καθώς και η πρώτη σειρά του Μεγάρου Μουσικής αλλά και αρκετοί επιτυχημένοι και φωτογραφημένοι γάμοι- δεν τον επιβεβαιώνει. Τα ετερώνυμα έλκονται με τον τρόπο που η φυσική επιτάσσει. Και η παράδοση του πλούτου (γονιμοποιεί (ή πιο συχνά γονιμοποιείται), μια και οι αυτοδημιούργητοι είναι συνήθως γένους αρσενικού, από την ορμή των newcomers. Το έδαφος μοιάζει ιδανικό για να φιλοξενήσει ένα νέο (υβριδικό…) γένος πλουσίων, των «κληρονόμων με δημιουργικές ανησυχίες» ή, αν προτιμάτε, των «αυτοδημιούργητων με καλό σημείο αφετηρίας» (πώς αλλιώς θα χαρακτηρίζατε αλήθεια ανθρώπους όπως π.χ. ο Στέλιος Χατζη-ιωάννου;) που ελάχιστα κοινά έχουν π.χ. με τον κύριο Philips –το αφεντικό της πόλης του Άιντχόβεν.
Στο κάτω-κάτω ακόμα και η γεωπρόσοδος, τα καταπιστεύματα και τα κληρονομημένα πακέτα μετοχών, δεν είναι πια αυτό που ήταν κάποτε. Και το γεγονός πως δεν είναι απλώς το χρήμα που κάνει τον κόσμο να γυρνά μα η κίνηση του κόσμου που γεννά το χρήμα, φέρνει τις δυο κατηγορίες πιο κοντά (ναι, όπως ο χρυσός…). Και τα στερεότυπα τόσο κοντά στην πραγματικότητα όσο τα ανέκδοτα για ξανθιές…
